در صنعت شوینده، تگزاپون صدفی (Pearlized SLES) همواره جزو اصلیترین سورفکتانتها بوده و استفاده گستردهای در تولید شامپو، مایع ظرفشویی، صابون مایع و شویندههای چندمنظوره دارد. این نوع تگزاپون بهدلیل ظاهر شفاف و جلای صدفی، نهتنها نقش مهمی در عملکرد فیزیکی دارد، بلکه جذابیت ظاهری محصولات را نیز افزایش میدهد.با این حال، طی ماهها و سالهای اخیر،
قیمت تگزاپون صدفی در بازار داخلی بهشدت افزایش یافته و این موضوع فشار قابل توجهی بر تولیدکنندگان و شرکتهایی که در خرید مواد شیمیایی فعالیت دارند وارد کرده است.
۱. تگزاپون صدفی چیست؟ چرا محبوب است؟
۱.۱ تعریف و ساختار
تگزاپون صدفی یا Pearlized SLES یک نوع سورفکتانت آنیونی آمفیپاتیک است که از اتیلناکسیده روغنهای چرب مانند پالم یا نارگیل تولید میشود. ظاهر فراوریشده آن صدفی، شفاف و درخشان است که در قیاس با نوع N70، جذابیت بصری بیشتری به محصولات میبخشد.
۱.2 ویژگیها و مزیتهای رقابتی
1. ظاهر صدفی و شفافیت بالا: جذابیت بصری برای مصرفکننده بسیار مهم است.
2. کفدهی بالا و پایداری کف بهتر: تأثیر مستقیم بر عملکرد شویندگی.
3. سازگاری با فرمولهای آرایشی و بهداشتی: مناسب برای محصولات با رنگ، عطر و امولسیفایرهای ملایم
4. ارزش افزوده برای بستهبندی و برند: ظاهر جذاب موجب تمایز در قفسه فروش میشود.
اگرچه قیمت بالاتری دارد، بسیاری از تولیدکنندگان حاضر به پرداخت آن هستند؛ زیرا خرید مواد شیمیایی با کیفیت و جلوه بالا، تأثیر محسوس بر برند و فروش دارد.
سال ۱۴۰۲: میانگین قیمتی در محدوده ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم
پاییز ۱۴۰۳: عبور از مرز ۱۶۰ هزار تومان
بهار ۱۴۰۴: رسیدن به حدود ۱۸۵ هزار تومان و ثبت بیش از ۵۰ درصد افزایش نسبت به دو سال قبل
این افزایش بیشتر از تورم عمومی و حتی سایر مواد شیمیایی رخ داده، و تولیدکنندگان را ناگزیر به بازنگری فرمولاسیون یا جبران هزینه از طریق افزایش قیمت مصرفکننده کرده است.
۳. علل اصلی افزایش قیمت
۳.۱ نوسانات قیمت جهانی روغن خوراکی
تگزاپون صدفی از روغن پالم یا نارگیل ساخته میشود. افزایش قیمت این خوراک اساساً به قیمت تمامشده TGS کمک میکند.
در سال ۲۰۲۳، قیمت روغن پالم در بازارهای جهانی افزایشی بیش از ۲۰٪ داشت. این تأثیر مستقیم بر قیمت تگزاپون صدفی گذاشت.
۳.۲ افزایش هزینه انرژی و حاملهای خوراکی
فرآیند تولید TGS شامل مراحل اتیلدارسازی و سولفاتاسیون است که انرژیبر است. اگر برق و گاز گران شود، قیمت تمامشده افزایش مییابد.
همچنین هزینه خوراک جانبی مانند اتیلناکساید و اسید سولفوریک، ارتباط مستقیم با قیمت جهانی نفت و گاز دارد.
۳.۳ نوسان قیمت ارز و تأثیر واردات
در ایران، بخش قابل توجهی از مواد خوراکی و افزودنیهای فرآیند باید وارد شود.
افزایش قیمت دلار منجر به بالا رفتن هزینه واردات روغن خوراکی، خوراک پتروشیمی و تجهیزات تولید شد.
۳.۴ ظرفیت محدود تولید داخلی
تعداد کارخانههایی که تگزاپون صدفی تولید میکنند محدود است.
افزایش تقاضا باعث ایجاد رقابت بین خریداران و بالا رفتن قیمت داخلی شد.
۳.۵ مسائل محیطزیستی و استانداردهای زیستپذیری
الزامات کاهش 1,4‑دیاکسان (سرطانزا) منجر به تغییر فرایندها و هزینهآفرینی شده است.
اجرای استانداردهای REACH و الزام به ارائه SDS معتبر بر هزینه تولید افزوده است.
۴. تأثیر افزایش قیمت بر فرمولاسیون و بازار
۴.۱ افزایش میانگین قیمت تمامشده
با توجه به سهم ۳۰ تا ۴۰ درصدی تگزاپون در مواد اولیه شوینده، افزایش قیمت آن به معنای افزایش قابل توجه در قیمت مواد اولیه شوینده و در نتیجه افزایش قیمت محصول نهایی است.
۴.۲ تغییر در استراتژی خرید
برخی شرکتها به جای نوع صدفی، شروع به استفاده از TGS نوع صنعتی N70 کردند که قیمت پایینتری دارد.
این تغییر اغلب با کاهش ظاهر و قیمت کمتر محصول همراه بوده است.
۴.۳ افزایش ناپایداری برندسازی
محصولاتی که با نمای صدفی عرضه میشدند، در زمان کاهش استفاده از TGS صدفی، جلوه بصری خود را از دست میدهند که برای کارخانههای برند یک عقبگرد محسوب میشود.
۵. استراتژیهای مدیریت و کنترل خرید در شرایط افزایش قیمت
۵.۱ قرارداد بلندمدت با تأمینکننده
تضمین ثبات قیمت در بازه مشخص
کاهش مخاطره نوسانات شدید
۵.۲ خرید گروهی یا مشارکتی
شرکتهای کوچک میتوانند از طریق تشکیل کنسرسیوم حجم خرید را افزایش داده و تخفیف دریافت کنند.
۵.۳ استفاده از TGS با نسبت اختلاط
ترکیب ۷۰٪ نوع صدفی با ۳۰٪ نوع صنعتی برای حفظ ظاهر با هزینه کمتر
همچنان برخی خواص ظاهری حفظ میشود و قیمت پایینتر است.
۵.۴ بازنگری فرمولاسیون
استفاده از سایر سورفکتانتهای ترکیبی (مثل کوکامید، SLS) برای کاهش سهم TGS صدفی
این شیوه نیازمند توسعه R&D و طی کردن مسیر آزمایشگاهی است.
۶. ابعاد لجستیکی و انبارداری
۶.۱ هزینه نگهداری و ذخیره
نگهداری TGS صدفی به دلیل حساسیت به دما، نیاز به تجهیزات گرمایش یا کنترل دارد.
نگهداری نادرست منجر به تغییر خواص ظاهری (کدر شدن) و پایین آمدن کیفیت میشود.
۶.۲ حجم پایین تولید و امکان خرید عمده محدود
شرکتهایی که حجم خریدشان پایینتر باشد، مجبور به خرید با نرخ بازار آزاداند و نمیتوانند از تخفیفهای بیشتر بهرهمند شوند.
۷. تأثیرات کوتاهمدت و بلندمدت
۷.۱ کوتاهمدت
افزایش قیمتی ناگهانی
تأخیر در تولید یا تغییر فرمول
تغییر بستهبندی یا کاهش میزان مصرف TGS صدفی
۷.۲ بلندمدت
رونق R&D و جایگزینیها
توسعه تولید داخلی
افزایش خطوط تولید TGS براساس استاندارد زیستتخریبپذیری
پیمانهای بلندمدت خرید
۸. مزایا و چالشهای جایگزینی و ابتکار عمل
۸.۱ تولید داخلی بیشتر
با پشتیبانی دولتی و جذب سرمایه، امکان تولید محلی وجود دارد
کاهش هزینه تأمین و ایجاد اشتغال
۸.۲ جایگزینهای صدفی اقتصادیتر
تولید نمونههایی با ویژگی شبیه به Pearlized ولی با قیمت کمتر
تحقیقات برای افزودنیهای جدید اورگانیک
۸.۳ مشارکت با تأمینکننده خارجی
سرمایهگذاری مستقیم در خط تولید TGS صدفی در کشور مبدا
صادرات برگشتی و استفاده از نرخ ارز مناسب
۹. نکات کاربردی برای خریداران مواد شوینده
1. تولید تعیین نیاز واقعی به جای خرید بر اساس فرمول قدیمی